بررسی رابطه بین برنامه ریزی درسی با فرایند یادگیری دانشجویان دانشگاه خوارزمی کرج

این پژوهش با هدف بررسی رابطه برنامه درسی پنهان با فرایند یادگیری دانشجویان دانشگاه خوارزمی کرج انجام شده است. بنابراین در راستای هدف مذکور دو متغیر برنامه درسی پنهان و فرایند یادگیری دانشجویان به طور دقیق مورد بررسی قرار گرفت. روش انجام پژوهش روش توصیفی – پیمایشی بود. جامعه مورد نظر کلیه دانشجویان دانشگاه خوارزمی کرج بودند که در رشته های مختلف و در دوره های تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری مشغول به تحصیل بودند. نمونه مورد نظر 365 نفر بودند که تعداد 266 نفر از مقطع کارشناسی، تعداد 82 نفر از مقطع کارشناسی ارشد و تعداد 18 نفر از مقطع دکتری انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ای که محقق تنظیم نموده است، استفاده شد و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون خی دو استقلال برای تعیین اینکه آیا در این پژوهش دو متغیربا هم همبستگی دارند ویا ایکه مستقل از همدیگر هستند استفاده گردید. ? سوال کلی پژوهش: بین برنامه درسی پنهان با فرایند یادگیری دانشجویان چه رابطه ای وجود دارد؟ این سوال در سه قسمت بررسی گردید که در هر بخش به منظور شناسایی عوامل تاثیرگذار بر فرایند یادگیری از آزمون رابطه ای خی دو استقلال استفاده شد . در مورد میزان همبستگی و معناداری بین برنامه درسی پنهان و فرایند یادگیری ، نتایج آزمون بدست آمده از تحلیل داده های حاصل از پاسخ دانشجویان دانشگاه خوارزمی نشان می دهد که ابعاد برنامه درسی پنهان به صورت کلی دارای همبستگی مثبت و معناداری با فرایند یادگیری دانشجویان می باشد و این بدان معنا است که با افزایش متغیر برنامه درسی پنهان ( به عنوان مولفه کلی )، متغیر فرایند یادگیری نیز افزایش می یابد. ? برای پاسخ به سوال اول پژوهش که: بین روابط متقابل نیروی انسانی موجود در محیط آموزشی بین اساتید و دانشجویان بر فرایند یادگیری دانشجویان چه رابطه ای وجود دارد؟ با توجه به بررسی های به عمل آمده در دانشگاه خوارزمی و استفاده از روش آماری خی دو استقلال ، نتایج آزمون به دست آمده از تحلیل داده های حاصل از پاسخ دانشجویان دانشگاه خوارزمی بیانگر آن بود که : بین میزان روابط دانشجویان و اساتید و میزان فرایند یادگیری دانشجویان با 14/87= رابطه معنادار وجود داشته و می توان گفت روابط دانشجویان و اساتید بر فرایند یادگیری تاثیر داشته و بر حسب توزیع فراوانی ها می توان نتیجه گرفت که هرچه میزان ارتباط دانشجویان با اساتید بیشتر باشد فرایند یادگیری دانشجویان نیز بهتر شده و نمرات آنها در این زمینه بالاتر رفته است.منظور از ارتباط متقابل استاد و دانشجو می توان به میزان تعامل اساتید با دانشجویان در زمینه تحصیلی، میزان وقت گذاشتن اساتید برای امور آموزشی، استفاده از ایده های اساتید در تجارب یادگیری، احساس مسئولیت اساتید در جریان تدریس، شناخت مشکلات دانشجویان توسط اساتید و درصدد رفع این مشکلات برآمدن توسط اساتید و ... اشاره کرد که این عوامل باعث بالا رفتن حس اعتماد به نفس در دانشجویان شده باعث می شود آنها برای مشارکت در تصمیم گیریهای کلاسی از خود اشتیاق نشان دهند و بیانگر این است که دانشجویان باید با بالا بردن میزان روابط متقابل با اساتید خود در امور آموزشی زمینه پیشرفت در یادگیری را برای خود فراهم کنند. این یافته پژوهش مبنی بر اهمیت مولف? روابط استاد و دانشجو با قسمتی از نتایج تحقیق صفایی (1390) که نشان دهند? اهمیت بیشتر روابط استادان با دانشجویان است، تطابق دارد. همچنین با بخشی از نتایج تحقیق مهرام (1385) که نقش استادان را به عنوان یکی از پررنگ ترین مولفه های برنامه درسی می داند که به دلیل به روز نبودن تعداد قابل توجهی از مدرسین، وجود مشاغل متعدد، و عدم انگیزه لازم در برقراری ارتباطات مستمر با دانشجویان و فراتر از اوقات کلاس، نقش استاد به عنوان عاملی کاهنده برای هویت علمی دانشجویان عمل می نماید، همخوانی دارد. بعلاوه با بخشی از نتایج تحقیق واحد چوکده ( 1385) که به بررسی کنش متقابل معلم و دانش آموز به عنوان یکی از مولفه های برنامه درسی پنهان پرداخته است تا حدودی مشابهت دارد. همچنین با بخشی از نتایج تحقیق تاون سند (1996) که به عقید? وی قوانیین حاکم بر روابط بین استاد و دانشجو، و موانع ساختاری درون دانشگاه، نقشی مهم در شکل گیری برنامه درسی پنهان در آموزش عالی دارند نیز هماهنگ است.. جدول (4-6). ? برای پاسخ به سوال دوم پژوهش که: بین روابط متقابل نیروی انسانی موجود در محیط آموزشی بین دانشجویان بر فرایند یادگیری دانشجویان چه رابطه ای وجود دارد؟ نتایج آزمون به دست آمده ناشی از تحلیل داده ها بیانگر آن بود که : بر حسب آزمون خی دو استقلال بین میزان روابط دانشجویان با هم و میزان فرایند یادگیری آنها با 53/85= رابطه معنا دار وجود داشته و روابط دانشجویان با هم بر فرایند یادگیری آنها تأثیر و بر حسب توزیع فراوانی ها می توان نتیجه گرفت که هرچه میزان ارتباط دانشجویان با هم بیشتر باشد فرایند یادگیری دانشجویان نیز بهتر شده و نمرات آنها در این زمینه بالاتر رفته است.ارتباط دانشجویان باهم شامل مواردی از قبیل تاثیر تلاش و موفقیت سایر دانشجویان بر روی دانشجو، تمایل دانشجو برای تعامل با سایر دانشجویان،برقراری ارتباط کلامی با سایر دانشجویان، رقابت در یادگیری با سایر دانشجویان، کمک و یاری رساندن به سایر دانشجویان و ... می باشد که این بیانگر اینست که دانشجویان باید خواستار برقراری و بهبود روابط با سایر دانشجویان باشند و در کارهای گروهی مشارکت داشته باشند تا بتوانند توانمندی خود را در یادگیری افزایش دهند هرجه میزان این عوامل بیشتر باشد باعث بیشتر شدن روابط متقابل بین دانشجویان و در نتیجه بالا رفتن میزان یادگیری در آنها می شود. غفاری (1388) و حاجی(1387) در تحقیق خود به این نتیجه رسیدند که روابط متقابل موجود بین دانش آموزان بر منضبط ساختن آنان تاثیر دارد که با این یافته پژوهش تا حدودی مشابهت دارد. همچنین گارنر و نالتون (1997) در تحقیق خود دریافتند که رفتارهای مشارکتی دانش آموزان منجر به پیامدهای پنهان مثبت و منفی بسیار زیادی در یادگیری خواهد شد که با این یافته پژوهش تا حدودی همسو می باشد جدول. ? برای پاسخ به سوال سوم پژوهش که: بین آگاهی دانشجویان از قوانین ومقررات موجود در دانشگاه با فرایند یادگیری دانشجویان چه رابطه ای وجود دارد؟ نتایج آزمون به دست آمده ناشی از تحلیل داده ها بیانگر آن بود که : بر حسب آزمون خی دو استقلال بین میزان آگاهی دانشجویان از قوانین و مقررات دانشگاه و میزان فرایند یادگیری آنها با 03/70= رابطه معنا دار وجود داشته و میزان آگاهی دانشجویان از قوانین و مقررات دانشگاه بر فرایند یادگیری آنها تأثیر داشته و برحسب توزیع فراوانی ها می توان نتیجه گرفت که هر چه میزان آگاهی دانشجویان از قوانین و مقررات دانشگاه بیشتر باشد فرایند یادگیری دانشجویان نیز بهتر شده و نمرات آنها در این زمینه بالاتر رفته است.آگاهی از قوانین و مقررات به این معنی است که فرد از مواردی از قبیل آگاهی از آیین نامه های آموزشی، آگاهی از آیین نامه های پژوهشی، رعایت نظم در رفت و آمد، آگاهی از برنامه ها و قوانین امور فرهنگی، تایی کردن قوانین وضع شده توسط دانشگاه، مقید بودن به رعایت قوانین و مقررات، وقت شناس بودن برای ورود به دانشگاه و حضور در کلاس درس و ... آگاهی داشته باشد که بالا رفتن سطح آگاهی از موارد فوق باعث بالا رفتن فرایند یادگیری در دانشجو می شود. . این یافته پژوهش با مطالعه قادری، (1390) همخوانی دارد. قادری در مطالعه خود به این نتیجه رسید که بین برنامه درسی پنهان و رفتار انضباطی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد دستاوردهای پژوهش شیخی (1388) نشان داد که یکی از مهمترین اثرات متقابل نیروهای انسانی ناشی از برنامه درسی پنهان بر تربیت شهروندی رعایت نظم و قوانین در مدرسه می باشد که با این یافته پژوهش هم راستا می باشد. همچنین آهولا ( 2000) در تحقیق خود دریافت که دانشجویان برای موفقیت در دانشگاه مجبور هستند ضوابط فرهنگی غیررسمی زندگی آکادمیک و مقررات بازی آکادمیک را یاد بگیرند که نتیجه تحقیق آهولا با این یافته پژوهش حاضر نزدیکی دارد. برندا، پاول (1997) نیز درمطالعه خود به این یافته رسید که دانش آموزان براین باور بودند که امور انضباطی واقعاً بر تجربه و موفقیت آموزشی تاثیر می گذارند که با این یافته پژوهش هم سویی دارد. بنابراین در یک نگاه کلی می توان گفت: که بین ابعاد برنامه درسی پنهان و فرایند یادگیری دانشجویان رابطه معناداری وجود دارد. در میان ابعاد برنامه درسی پنهان بعد روابط متقابل بین اساتید و دانشجویان و بعد روابط بین دانشجویان با هم، به ترتیب بیشترین تاثیر را بر فرایند یادگیری دانشجویان دارند و دانشجویان دانشگاه خوارزمی کرج بیشترین درگیری را در این دو بعد از برنامه درسی پنهان داشته اند. و بعد قوانین و مقررات موجود در دانشگاه از میان ابعاد برنامه درسی پنهان دارای کمترین رابطه با فرایند یادگیری دانشجویان می باشد.